Nhu cầu bảo vệ cho cuộc sống và tài sản của chúng ta trở nên ngày càng quan trọng. Để đáp ứng nhu cầu đó, có nhiều loại bảo hiểm mà mọi người có thể lựa chọn. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá sâu hơn về sự đa dạng và ý nghĩa của các loại bảo hiểm hiện nay để bạn có cái nhìn tổng quan và quyết định đúng đắn với nhu cầu bảo vệ của bản thân và gia đình.
Các Loại Bảo Hiểm Hiện Nay: Đối Mặt Với Rủi Ro
Bảo hiểm có hai hình thức chính, bao gồm: Bảo hiểm thương mại và Bảo hiểm do Nhà nước thực hiện.
1. Bảo hiểm thương mại
Trên thị trường, có ba dạng bảo hiểm thương mại chủ yếu, bao gồm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ, và bảo hiểm sức khỏe, được mô tả như sau:
1.1. Bảo hiểm nhân thọ
Theo quy định của Luật kinh doanh bảo hiểm, Bảo hiểm nhân thọ là dạng bảo hiểm dành cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc qua đời. Bảo hiểm nhân thọ bao gồm 7 nghiệp vụ bảo hiểm cụ thể như sau:
Bảo hiểm sinh kỳ là một hình thức bảo hiểm được áp dụng khi người được bảo hiểm sống đến một khoảng thời gian nhất định. Điểm đặc biệt của bảo hiểm sinh kỳ là trong trường hợp người được bảo hiểm sống đến thời gian quy định trong hợp đồng, công ty bảo hiểm sẽ chịu trách nhiệm chi trả số tiền bảo hiểm cho người được thụ hưởng.
Bảo hiểm tử kỳ: Đây là nghiệp vụ bảo hiểm áp dụng khi người được bảo hiểm qua đời trong một khoảng thời gian nhất định. Doanh nghiệp bảo hiểm phải thanh toán tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng, nếu người được bảo hiểm qua đời trong thời hạn được thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.
Bảo hiểm hỗn hợp: Đây là nghiệp vụ bảo hiểm kết hợp cả bảo hiểm sinh kỳ và bảo hiểm tử kỳ.
Bảo hiểm trọn đời: Đây là nghiệp vụ bảo hiểm áp dụng khi người được bảo hiểm qua đời vào bất kỳ thời điểm nào trong cuộc đời.
Bảo hiểm trả tiền định kỳ là một dạng nghiệp vụ bảo hiểm dành cho trường hợp người được bảo hiểm sống đến một thời hạn nhất định; sau thời hạn đó, doanh nghiệp bảo hiểm cam kết thanh toán số tiền bảo hiểm định kỳ cho người thụ hưởng theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.
Bảo hiểm hưu trí là một loại bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm đạt đến độ tuổi xác định. Doanh nghiệp bảo hiểm sẽ thanh toán số tiền bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm khi người được bảo hiểm đạt đến độ tuổi quy định.
2.2. Bảo hiểm sức khỏe
Bảo hiểm sức khỏe là một dạng bảo hiểm bảo vệ người được bảo hiểm khỏi những rủi ro liên quan đến thương tật, tai nạn, ốm đau, bệnh tật, hoặc cần chăm sóc sức khỏe. Doanh nghiệp bảo hiểm cam kết thanh toán tiền bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm. Trong phạm vi bảo hiểm sức khỏe, có ba nghiệp vụ bảo hiểm chính:
Bảo hiểm tai nạn con người: Đây là sản phẩm bảo hiểm dành cho những trường hợp mà người được bảo hiểm bị tổn thương thân thể hoặc tử vong do tai nạn.
Bảo hiểm y tế: Còn được gọi là bảo hiểm y tế thương mại, đây là sản phẩm bảo hiểm sức khỏe của các công ty bảo hiểm phi nhân thọ nhằm hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh khi người tham gia gặp rủi ro ốm đau, bệnh tật, tai nạn,…
1.3. Bảo hiểm phi nhân thọ
Bảo hiểm phi nhân thọ là một dạng nghiệp vụ bảo hiểm không thuộc lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, tập trung vào bảo vệ tài sản, trách nhiệm dân sự và các nghiệp vụ bảo hiểm khác. Trong phạm vi bảo hiểm phi nhân thọ, có các nghiệp vụ bảo hiểm sau:
Bảo hiểm tài sản và bảo hiểm thiệt hại: Bảo hiểm tài sản là sản phẩm bảo hiểm áp dụng cho đối tượng tài sản, bao gồm: giấy tờ có giá trị và các quyền tài sản.
Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển: Bảo hiểm này áp dụng cho vận chuyển hàng hóa qua đường bộ, đường biển, đường thủy nội địa, đường sắt và đường hàng không.
Bảo hiểm hàng không: Bảo hiểm này đặc biệt dành cho hoạt động của máy bay và các rủi ro liên quan đến quá trình vận chuyển bằng đường hàng không, bao gồm cả hàng hóa và con người.
Bảo hiểm xe cơ giới: Sản phẩm bảo hiểm dành cho xe cơ giới nhằm bồi thường cho chủ xe khi xảy ra rủi ro liên quan đến con người, chiếc xe hoặc hàng hóa trên xe. Ngoài bảo hiểm bắt buộc, chủ xe cơ giới có thể mua thêm các sản phẩm tự nguyện như bảo hiểm thiệt hại vật chất xe, bảo hiểm tai nạn lái, phụ xe và người ngồi trên xe, và bảo hiểm của chủ xe đối với hàng hóa vận chuyển trên xe.
Bảo hiểm thân tàu là dạng bảo hiểm bồi thường cho mọi thiệt hại xuất phát từ thân vỏ tàu, máy móc và trang thiết bị tàu do những rủi ro của biển/sông nước gây ra hoặc do những sự cố đột ngột và bất ngờ.
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu: Đây là sản phẩm bảo hiểm hướng đến việc bảo vệ chủ tàu khỏi những rủi ro và chi phí theo quy định mà chủ tàu, người quản lý, người điều hành, và người thuê tàu (trừ người thuê tàu chuyến) phải chi trả đối với thiệt hại của bên thứ ba phát sinh từ hoạt động của tàu hoặc thuyền. Bảo hiểm này bao gồm cả thiệt hại về con người và tài sản theo quy định của luật.
Bảo hiểm trách nhiệm là sản phẩm bảo hiểm bảo vệ người được bảo hiểm khỏi các rủi ro liên quan đến trách nhiệm pháp lý hoặc nghĩa vụ bồi thường các thiệt hại phát sinh do lỗi của người được bảo hiểm làm tổn hại cho các tổ chức hoặc cá nhân khác.
Bảo hiểm tín dụng và rủi ro tài chính là sản phẩm bảo hiểm dành cho những người có khoản vay, giúp họ thanh toán nợ với ngân hàng khi đối mặt với rủi ro bất ngờ.
Bảo hiểm thiệt hại kinh doanh là nghiệp vụ bảo hiểm cho những rủi ro liên quan đến tài sản trong quá trình sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp.
Bảo hiểm nông nghiệp là loại hình bảo hiểm cho đối tượng sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, và thủy sản. Theo quy định của Nghị định về Bảo hiểm nông nghiệp, người mua bảo hiểm sẽ thanh toán phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi trả bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
2. Bảo hiểm do Nhà nước thực hiện
2.1. Bảo hiểm tiền gửi
Theo quy định của Luật Bảo hiểm tiền gửi, Bảo hiểm tiền gửi là biện pháp đảm bảo hoàn trả số tiền gửi cho người được bảo hiểm tiền gửi, giới hạn theo mức trả tiền bảo hiểm. Điều này áp dụng trong tình huống tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi gặp khó khăn, không thể chi trả tiền gửi cho người gửi hoặc phá sản.
2.2. Bảo hiểm y tế
Theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc áp dụng cho các đối tượng theo quy định của Luật, nhằm cung cấp chăm sóc sức khỏe và không mang tính chất lợi nhuận, do Nhà nước tổ chức thực hiện.
Theo Luật sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế năm 2014, mức đóng bảo hiểm y tế hàng tháng tối đa là 6% của tiền lương tháng hoặc mức lương cơ sở, tùy thuộc vào đối tượng cụ thể. Tuy nhiên, Nhà nước hỗ trợ từ 30% đến 100% chi phí đóng bảo hiểm y tế cho một số đối tượng như những người có công với cách mạng, hộ gia đình cận nghèo, và học sinh sinh viên.
2.3. Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội là hình thức đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp tình trạng giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động, hoặc chết, dựa trên việc đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là hình thức bảo hiểm xã hội được tổ chức bởi Nhà nước, trong đó cả người lao động và người sử dụng lao động đều phải tham gia.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức, mà người tham gia có thể tự chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập cá nhân, với chính sách hỗ trợ tiền đóng từ Nhà nước để họ có thể hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
Các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm: Ốm đau, Thai sản, Tai nạn lao động, Bệnh nghề nghiệp, Hưu trí, và Tử tuất. Trong khi đó, các chế độ của bảo hiểm xã hội tự nguyện chỉ tập trung vào Hưu trí và Tử tuất.
Nên tham gia loại bảo hiểm nào?
Nếu bạn làm việc tại công ty tư nhân hoặc cơ quan Nhà nước, thường sẽ phải tham gia bảo hiểm bắt buộc như bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc liệu nên tham gia thêm bảo hiểm nhân thọ hay không, và nên chọn sản phẩm nào là tốt nhất.
Trong thực tế, nhiều người đã tham gia bảo hiểm Nhà nước vẫn quyết định tham gia bảo hiểm nhân thọ, bởi sản phẩm này mang lại những khía cạnh bảo vệ mà bảo hiểm Nhà nước chưa đầy đủ. Bảo hiểm nhân thọ không chỉ cung cấp quyền lợi bảo vệ cao hơn mà còn phục vụ cho toàn bộ gia đình, bao gồm chăm sóc sức khỏe, giáo dục cho con cái, và kế hoạch hưu trí.
Tổng kết lại, thấu hiểu và lựa chọn đúng loại bảo hiểm là một phần quan trọng của việc xây dựng cuộc sống an ninh và bảo vệ. Từ việc chăm sóc sức khỏe đến bảo vệ tài sản, từ an toàn khi tham gia giao thông đến bảo vệ tài chính trong trường hợp bất ngờ, những loại bảo hiểm này đóng vai trò như những người bạn đồng hành tin cậy.
