Chắc hẳn những người lao động và người sử dụng lao động đều không còn xa lạ gì với thuật ngữ “bảo hiểm xã hội”. Đối với hầu hết người dân, an sinh xã hội đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của họ. Vậy bảo hiểm xã hội là gì? Vai trò, chức năng và các quy định khi tham gia bảo hiểm xã hội ra sao? Hãy cùng tìm hiểu cùng taichinh4s ngay nhé!
Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội (sau đây được viết tắt là BHXH) là một trong những chính sách an sinh xã hội tốt cho người lao động của Đảng và Nhà nước. Hoạt động lao động của con người luôn tạo ra những chính sách, phúc lợi đảm bảo các quyền lợi về sức khỏe, tinh thần và nghề nghiệp, vì vậy bảo hiểm xã hội như vũ khí hỗ trợ con người trước những rủi ro của cuộc sống con người.
Nói một cách đơn giản, đó là sự chia sẻ rủi ro và kinh phí để bảo vệ người lao động khi họ không còn khả năng làm việc hoặc bị mất việc làm.
Trước khi thuật ngữ “an sinh xã hội” xuất hiện, các chương trình bảo hiểm xã hội đã được hình thành từ rất lâu. Hệ thống bảo hiểm xã hội đầu tiên được thành lập ở Phổ (nay là Cộng hòa Liên bang Đức) dưới thời Thủ tướng Otto von Bismarck vào năm 1850. Sau đó được hoàn thiện từ năm 1883 đến năm 1889.
Kinh nghiệm về Bảo hiểm xã hội xuất hiện ở Đức, sau đó dần dần lan rộng ra nhiều nước trên thế giới. Đầu tiên là các nước thuộc khu vực châu Âu rồi đến các nước thuộc khu vực châu Mỹ Latinh. Cuối cùng là các nước thuộc khu vực châu Phi và châu Á.
Vai trò của Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội có vai trò vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với người lao động làm công ăn lương. Bảo hiểm xã hội mang lại sự ổn định và đảm bảo cuộc sống cho người thụ hưởng. Khi xảy ra rủi ro, sự cố được bảo hiểm, người được bảo hiểm chắc chắn sẽ được hưởng lợi từ việc hỗ trợ bảo hiểm nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính và duy trì mức sống tối thiểu cho người lao động. Hơn nữa, còn giúp ổn định cuộc sống của người lao động khi đã hết tuổi lao động hoặc không còn khả năng lao động.
Bảo hiểm xã hội được coi là công cụ hữu hiệu của nhà nước, góp phần phân phối lại thu nhập quốc dân một cách công bằng, hợp lý giữa các tầng lớp trong xã hội. Ngoài ra còn làm giảm mức chi cho ngân sách nhà nước, đảm bảo hệ thống an sinh xã hội bền vững cho đất nước.
Các chế độ BHXH tại Việt Nam hiện nay bao gồm:
- Chế độ BH ốm đau;
- Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp;
- Chế độ bảo hiểm thai sản;
- Chế độ bảo hiểm thất nghiệp;
- Chế độ hưu trí;
- Chế độ bảo hiểm y tế
- Chế độ tử tuất.
Phân loại Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội gồm có 2 loại là bắt buộc và tự nguyện
Bảo hiểm xã hội bắt buộc
Đây là loại bảo hiểm bắt buộc đối với người lao động và người sử dụng lao động. Thông thường, người sử dụng lao động và người lao động trả tiền cho loại bảo hiểm này và người sử dụng lao động phải đóng nhiều hơn.
Loại bảo hiểm xã hội này áp dụng đối với các công ty, cơ quan, tổ chức có sử dụng lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 3 tháng trở lên và hợp đồng không thời hạn.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Là bảo hiểm tùy chọn, người dân được quyền lựa chọn mua hay không, mua tùy theo khả năng của mình, tùy theo điều kiện thu nhập của các cá nhân, gia đình có mức đóng góp khác nhau.
Và trên cơ sở này, bảo hiểm sẽ trả các mức khác nhau trong chế độ lương hưu. Ngoài ra, khi tham gia bảo hiểm này, mọi người đều được hưởng lợi từ sự hỗ trợ đáng kể khi ốm đau, sinh con hoặc thất nghiệp.
BHXH thực sự cần thiết đối với người lao động và được nhà nước ta quy định rõ ràng trong Bộ luật Lao động. Hy vọng bài viết đã mang lại cho bạn những thông tin hữu ích về khái niệm bảo hiểm xã hội, cũng như quyền và trách nhiệm của người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội.
